مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز راهکاری برای کنترل خشکسالی - وبلاگ معماری

به گزارش وبلاگ معماری، خبرگزاری خبرنگاران-مجری طرح کلان مدیریت جامع خشکسالی در بخش کشاورزی گفت: با مدیریت یکپارچه حوزه های آبخیز می توان بسیاری از بلایا از جمله خشکسالی را به طور قابل توجهی در قالب مدیریت ریسک، کنترل کرد.

به گزارش سرویس مالی وبلاگ معماری، مهران زند اضافه نمود: انجام عملیات آبخوانداری، حفاظت خاک و تزریق منابع آب به آبخوان ها یکی از مهمترین راهکارهای ذخیره آب برای شرایط بحرانی است و مجموع این عملیات و سازه ها در مواقع بروز سیلاب نه تنها از خسارات سیل می کاهد، بلکه با ذخیره منابع آب سیلاب ها، این بلای طبیعی را تبدیل به فرصت می نماید.

وی با بیان این که در خصوص مدیریت خشکسالی دو رویکرد عمده مدیریت بحران و بعلاوه مدیریت ریسک یا مدیریت خطر خشکسالی وجود دارد، گفت: فرصت برای مدیریت بحران معمولا اندک است و معمولا بعد از وقوع خشکسالی صورت می گیرد ضمن آن که به دلیل عدم وجود زمان کافی و در صورت عدم وجود زیرساخت ها، مقدار خسارات خشکسالی افزایش می یابد.

زند ادامه داد: پرداخت غرامت و هزینه های بیمه خشکسالی از جمله اقدامات سریعی هستند که در رابطه با مدیریت بحران انجام می گردد، اما در رویکرد مدیریت ریسک، اقدامات به گونه ای است که خسارات ها به حداقل می رسد.

وی گفت: در چارچوب مدیریت ریسک با ایجاد زیرساخت های لازم و ایجاد آمادگی به وسیله پایش و پیش بینی خشکسالی، می توان با اقدامات حساب شده به مدیریت خشکسالی پرداخت.

مجری طرح کلان مدیریت جامع خشکسالی در بخش کشاورزی، گفت: بروز خشکسالی گسترده و شدید در سال آبی 1400-1399 در کشور نشان داد که هیج جای کشور ایمن از خشکسالی نیست و احتمال تکرار چنین پدیده هولناکی باز هم وجود دارد، از این رو در سال زراعی جاری حداکثر سطح کشت محصولات در مزارع آبی و بعلاوه کشت دیم توصیه نمی گردد.

وی اضافه نمود: با توجه به شرایط خشکسالی و کم آبی در سال زراعی جاری باید مدیریت مناسب و نسبتا سخت گیرانه به لحاظ سطح و نوع کشت محصولات برای تامین آب در زمان مورد احتیاج اعمال گردد.

زند توضیح داد: آنالیز ها حاکی از آن است که خشکسالی بسیار شدید در تمام استان ها منجر به کمبود جدی آب حتی برای شرب در بسیاری از منطقه ها کشور شده به طوری که بارندگی حداقل طی دو ماه آینده آنچنان که باید آبدهی رودخانه ها را به شرایط نرمال نخواهد رساند و بنابراین ذخیره سدها به سرعت ترمیم نمی گردد و کمبود انرژی برق آبی همچنان تداوم خواهد یافت.

وی ادامه داد: اثرات منفی کم بارشی سال گذشته و پاییز سال جاری، جریان رودخانه ها و آبدهی آنها به ویژه در جنوب غرب کشور را برای رسیدن به شرایط نرمال با تاخیر روبرو خواهد نمود.

زند با اشاره به راهکاریی برای مدیریت خشکسالی و کاهش خسارت در بخش کشاورزی گفت: برای مدیریت بهینه به ویژه در تامین انرژی و عملیات کشاورزی ضروری است علاوه بر پیش بینی های فصلی، پیش بینی های میان مدت و کوتاه مدت هواشناسی مورد استفاده عملیاتی قرار گیرد.

وی گفت: به دلیل عدم قطعیت های بسیاری که در شناخت کمیت های بزرگ مقیاس جوی و تاثیر منطقه ای آن ها وجود دارد، برای بهبود و استفاده مطلوب از شرایط باید به پیش بینی کوتاه مدت جوی مانند پیش بینی روزانه و هفتگی به طور مداوم مراجعه گردد.

مجری طرح کلان مدیریت جامع خشکسالی در بخش کشاورزی در همین حال اذعان داشت: ایجاد بانک های اطلاعاتی، توسعه زیرساخت های مربوط به هوشمند سازی و افزایش بهره وری آب، اجرای اقدامات حساب شده در خصوص طرح های کلانی مانند الگوی کشت، افزایش ماده آلی خاک، انسجام سازمانی، اصلاح الگوهای مصرف مواد غذایی همگی از جمله زیرساخت های اساسی هستند که می توانند هنگام خشکسالی ها از وقوع خسارات به شکل قابل توجهی بکاهند.

وی اضافه نمود: در بارگذاری های جمعیتی، صنعتی، کشاورزی و غیره در بخش های مختلف کشور باید به ریسک بالای خشکسالی نیز توجه کرد و این اقدام موجب می گردد در تله پیامدهای ناگوار خشکسالی ها قرار نگیریم.

زند توضیح داد: خشکسالی در صورت عدم مدیریت در تمام جنبه های زیست محیطی، مالی و اجتماعی جامعه گسترده می گردد و خسارت ایجاد می نماید.

رئیس گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری به کاهش فراوریات مراتع ناشی از کاهش بارش و خشکسالی اشاره نمود و گفت: عدم مدیریت خشکسالی منجر به تضعیف پوشش گیاهی و عدم تعلیف مناسب بخشی از جمعیت دام های کشور می گردد و در نتیجه دام ها قبل از بلوغ و با وزن سبک تر به فروش می رسند و حتی با ادامه آن دام های مولد نیز ذبح می شوند.

زند اضافه نمود: ادامه فرایند خشکسالی در ابعاد اجتماعی نیز منجر به شکل گیری موج های متنوع مهاجرت از منطقه ها فراوری به سوی شهرهای بزرگ می گردد که با تبعات مختلفی همراه خواهد بود، از این رو هر چه پدیده خشکسالی را در نقطه آغاز مدیریت کنیم، خسارت های آن به مراتب کمتر خواهد شد.

وی درباره ابعاد خشکسالی سال آبی گذشته اعلام نمود: بر اساس آخرین گزارش مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، بارش های سال زراعی 1400-1399 نسبت به بلندمدت 39 درصد کاهش نشان می دهد و طبق گزارش وزارت نیرو در خصوص شرایط سدهای کشور نیز در ابتدای خرداد 1400 ورودی و موجودی آب در مخازن سدهای کشور نسبت به سال آبی گذشته به ترییب 47 و 27 درصد کاهش داشته است.

رئیس گروه پژوهشی خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری بعلاوه به برآورد خسارت 67 هزار میلیارد تومانی ناشی از خشکسالی سال زراعی گذشته به بخش کشاورزی از سوی دفتر مخاطرات و مدیریت بحران وزارت جهاد کشاورزی اشاره نمود و گفت: مجموع این شرایط موجب شد، گروه خشکسالی و تغییر اقلیم پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری به منظور همفکری با جامعه علمی با همکاری مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی کشور، یک نشست علمی برگزار کند و در این نشست ضمن آنالیز شدت و گستردگی خشکسالی در ده های اخیر، راهکارهایی برای مدیریت این پدیده و کاهش خسارات ارایه شد.

کدM-ch2531