مشخص ملاک های راستی آزمایی برطرف تحریم ها از سوی مجلس - وبلاگ معماری

به گزارش وبلاگ معماری، مذاکرات هسته ای مرتبط با برجام وارد فاز جدیدی شده و طرف های گفت وگو از شکسته شدن بن بست مذاکرات صحبت می نمایند. در عین حال نگرانی هایی در مورد تحقق برطرف کامل تحریم ها از سوی آمریکا وجود دارد.

ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس از جلسات نمایندگان برای معین ملاک های راستی آزمایی برطرف تحریم ها می گوید.

همزمان با دور جدید مذاکرات هسته ای میان ایران و سایر اعضای برجام، شاهد بعضی ابهامات هستیم و اعضای کارگروه مقابله با تحریم مجلس شورای اسلامی، دیروز در جلسه ای به آنالیز این ابهامات پرداختند. آخرین مسائل مطرح در کارگروه مقابله با تحریم در خصوص تحولات اخیر چیست؟

دستور کار کمیته مقابله با تحریم در این ایام درواقع تبیین نوع روبروه با تحریم هایی است که در دوره ترامپ طراحی و اجرا شد و همچنان آمریکایی ها بر ادامه آن اصرار دارند. سیاست کشور در موضوع تحریم ها این است که آمریکا باید کلیه تحریم ها را لغو کند و نهایتا باید این لغو از سمت ایران مورد راستی آزمایی قرار گیرد و بعد از آن است که جمهوری اسلامی می تواند به تعهدات خود برگردد. خود موضوع لغو تحریم هم جزو مباحثی است که شیوه های مختلفی درباره آن وجود دارد. یک نگاه مربوط به لغو تحریم ها، حقوقی است. یعنی از این زاویه مورد ارزیابی قرار می گیرد که این تحریم مبنای حقوقی دارد و قانونی برای آن در نظر گرفته شده یا یک دستور اجرایی از سوی مقامات دولت آمریکا برای آن صادر شده است. یا این که در فهرستی ارائه شده که در آن یک شرکت، نهاد یا افراد ایرانی مورد تحریم قرار گرفته اند. راه حل موجود این است طرف مقابل به وسیله حقوقی این تحریم ها را لغو کند. ولی واقعیت این است که ما در خصوص لغو موثر تحریم صحبت می کنیم، اما در بسیاری از مواقع، لغو تحریم صرفا روی کاغذ انجام می گردد. یعنی روی کاغذ تحریم لغو می گردد، اما در اجرا با شیوه های مختلف به وسیله دستورالعمل ها، فضاسازی رسانه ای و همکاری نکردن، تحریم ها باقی می ماند. الان نگاه ما در کمیته تحریم این است که ملاک هایی را برای برطرف تحریم طراحی کنیم. یعنی موضوع تحریم را فراتر از ریشه های حقوقی باید مورد ارزیابی قرار داد و آثار آن را در حوزه عمل ببینیم. از این جهت است که اخیرا پیرو مباحث کارگروه مقابله با تحریم، نامه ای به امضای دکتر خاندوزی تنظیم شد که برابر با آن نامه، ما این رویکرد را تقویت کردیم که فقط نباید به موضوع برطرف تحریم ها از منظر حقوقی نگاه کرد. هرچند که زیرساخت اعمال تحریم ها می تواند حقوقی باشد، ولی لزوما با برطرف موانع حقوقی، برطرف تحریم ها به صورت عملی تحقق نمی یابد. در همین خصوص با بسیاری از کارشناسان مالی به گفت و گو نشستیم و فعالان اجرایی را دعوت کردیم که جلسات به صورت هفتگی ادامه دارد و سعی می کنیم ملاک هایی را برای راستی آزمایی تحریم ها بیابیم.

در چنین شرایطی و با توجه به تحولات اخیر و موضوعاتی که در عرصه رسانه ای و سیاسی تحت عنوان احتمال بازگشت آمریکا به برجام مطرح می گردد، دست اندرکاران سیاست خارجی چه رفتاری را باید در پیش بگیرند تا از تکرار تجربیاتی که در برجام رخ داد، جلوگیری گردد؟

انتظار ما این است که در مذاکرات پیش رو، طبق آنچه گفته شده، مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر موضوع لغو تحریم ها و راستی آزمایی پس از آن پیگیری گردد. این خواسته اساسی ایران است و فکر می کنیم که برای پیگیری این خواسته به حق، ملت ما چندین سال فشارهای زیادی را تحمل کردند، بنابراین مقاومت آنها این ارزش را دارد که همچنان به ایستادگی ادامه دهیم و مطالبات بحق ملت ایران را پی بگیریم.

یکی از موضوعاتی که این روزها در عرصه سیاسی مطرح است، مبحثی تحت عنوان سیاست گام به گام بازگشت به تعهدات برجامی از سوی آمریکا است و با وجود این که مقامات وزارت خارجه بارها چنین طرحی را رد نموده اند، اما اصرار مقامات آمریکایی بر این طرح باعث ایجاد نگرانی هایی شده است. آیا در جلساتی که در روزهای اخیر با آقای عراقچی داشته اید، این ابهامات را مطرح نموده اید؟ پاسخ چه بوده است؟

جلسه ما با آقای دکتر عراقچی حول آنالیز آخرین تحولاتی بود که در مذاکرات کمیسیون مشترک برجام اتفاق افتاده است. رویکرد گام به گام که در بعضی از رسانه ها مطرح شده، منافع ملی ایران را تضمین نمی نماید و از این جهت مورد قبول و پذیرش ما نیست. آقای عراقچی هم در جلسه مشترکی که داشتیم، تاکید نمود که تیم مذاکره نماینده ایران رویکرد گام به گام را دنبال نخواهد نمود. رویکرد گام به گام اشکالاتی دارد. اول این که می تواند ما را وارد فرایند ای کند که حضور آمریکا را در 1+4 به صورت غیرقانونی رسمیت ببخشد. با برداشتن یک گام نباید انتظار داشت که جمهوری اسلامی ایران واکنش نشان دهد، چون ما صبوری خودمان را در اجرای برجام قبلا نشان داده ایم و آژانس بین المللی انرژی اتمی در 15 گزارش خود این مساله را تایید نموده است. بنابراین رویکرد گام به گام قابل پذیرش نیست و به گفته آقای عراقچی، وزارت خارجه و تیم مذاکره نماینده نیز به هیچ وجه زیر بار این مساله نمی رود.

مجلس شورای اسلامی در فرآیند جدید چه نقشی را ایفا خواهد نمود؟

تحریم از دید ما موضوع یک بخشی نیست و بخش های مختلف کشور را در حوزه های مالی، سیاسی و بین المللی تحت تاثیر قرار داده است. از همین جهت به همت مرکز پژوهش های مجلس، قبل از تشکیل مجلس یازدهم، جلساتی تحت عنوان کمیته آنالیز و مقابله با تحریم برگزار گردید که ایده های مختلفی در آن مورد آنالیز قرار می گرفت. در همین جلسات، جزئیات اقدامات تحریمی آمریکا مربوط به دوره ترامپ و همچنین راه های مقابله با آن پیگیری می شد. این مساله در مجلس یازدهم با رویکرد جدی تری تقویت شد. هم از کمیسیون های مختلف مجلس خواسته شد که نمایندگانی را برای حضور در جلسات معرفی نمایند و هم این که بعضی افراد به تناسب علاقه و تخصصی که نسبت به موضوع داشتند، به تناسب جلسات شرکت می کردند و باعث تقویت و غنابخشی محتوای مباحث مطرح در جلسات می شدند. در جلساتی که برگزار گردید؛ ما ایده های مختلفی را شنیدیم و با چالش های جدید کشور برای مقابله با تحریم را آنالیز کردیم و راه حلها را دیدیم.

چه راه حلهایی در حوزه داخلی و خارجی برای مقابله با تحریم وجود دارد و چه تدابیری در این باره می توان اندیشید؟

کشور در برابر مقابله با تحریم دو رویکرد کلی را دنبال می نماید. در حوزه داخلی تاکید این است که تحریم ها باید خنثی گردد. یعنی اثر منفی تحریم ها بر ساختار مالی، اداری و اجرایی دولت کاهش پیدا کند که بخشی از آن بر موضوعاتی مثل فراوری داخل و برطرف موانع فراوری تمرکز پیدا می نماید. اما از منظر بیرونی و بین المللی، نوع روبروه کشور، برطرف تحریم است. بر این اساس باید مقابله کرد و دیدگاه هایی برای روبروه با تحریم ارائه داد. در این باره باید به نحوی با طرف های تحریم نماینده ایران یا کشورهایی که با تحریم جمهوری اسلامی همراهی می نمایند، روبرو شویم که بتوانیم آنها را وادار کنیم جهت فشار بر ایران را تغییر دهند. در مجلس با همین نوع نگاه در بحث برطرف تحریم، قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم ها طراحی شد و ما اثرات اجرایی این قانون را دیدیم. این مصوبه اثراث مثبتی را در تقویت قدرت اجرایی کشور ایجاد کرد. همچنین در حوزه های دیگر مثل عرصه های مالی، ما رویکرد خنثی سازی تحریم را پی می گیریم.

فتاح غلامی - سیاسی / روزنامه وبلاگ معماری